Het ILVO en VLIZ bundelen hun krachten met lokale belanghebbenden in de Vlaamse visserijsector om nieuwe economische kansen te creëren in het licht van de Brexit en de gevolgen daarvan voor de kleinschalige en duurzame Vlaamse nichevisserij.
De Vlaamse visserijsector staat voor grote uitdagingen als gevolg van de Brexit. Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) zijn daarom een samenwerking aangegaan met lokale spelers om de veerkracht van de kleinschalige en duurzame Vlaamse nichevisserij te versterken. Ze richten zich voornamelijk op kleinere vaartuigen, die ernstig worden benadeeld door de Brexit en beperkte uitwijkmogelijkheden hebben.
Het gezamenlijke project wordt gefinancierd door het ‘Brexit Adjustment Reserve’ (BAR) en zoekt naar mogelijkheden voor het ontwikkelen van nieuwe economische dragers. De focus ligt op het aanpakken van de gevolgen van de Brexit voor de Vlaamse vissersvloot, zoals de vermindering van quota en de toename van gesloten gebieden in Britse wateren. Vooral kleinere vaartuigen ondervinden de gevolgen, omdat zij afhankelijk zijn van visgronden in de centrale en zuidelijke Noordzee en het oostelijk Engels Kanaal.
Om nieuwe economische dragers te ontwikkelen, richt het BAR-project zich op het creëren van seizoensgebonden nichevisserijen. Deze kunnen wisselen naargelang het seizoen en zouden gericht zijn op een breed scala aan lokaal en duurzaam gevangen vis- en schaaldiersoorten. Dit zou kunnen worden gecombineerd met de inplanting van windmolenparken en maricultuur en zou aantrekkelijk zijn voor de horeca en het kusttoerisme.
De nichevisserijen zouden weinig concurrentie opleveren voor het groot vlootsegment en de traditionele kustvloot. VLIZ en ILVO werken samen aan de kennisopbouw die nodig is om deze nichevisserijen op te zetten. Hierbij ligt de focus op het onderzoeken van de verspreiding van doelsoorten in nabije wateren, hun rol in het voedselweb, het opzetten van de nodige observatiecapaciteit en het ontwikkelen van een passend businessmodel. Daarnaast wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van lokale seizoensgebonden streekproducten met toegevoegde waarde als uithangbord voor de Vlaamse kust.
Het BAR-project, dat financiële en technische ondersteuning krijgt van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO), is afgelopen zomer van start gegaan en loopt tot eind 2023. Het wordt bijgestaan door een multidisciplinaire adviesgroep die bestaat uit een brede groep van partijen die betrokken zijn bij de visserij aan de Vlaamse kust. Samen zetten zij zich in om de bedreigingen van de Brexit om te zetten in kansen voor nieuwe vormen van kustvisserij.
Het succes van dit project zou een belangrijke stap zijn in de transitie naar een duurzamere visserijsector in Vlaanderen. De samenwerking tussen ILVO, VLIZ en lokale belanghebbenden benadrukt het belang van innovatie en ondernemerschap in het aanpakken van de gevolgen van de Brexit voor de Vlaamse visserij. De komende jaren zullen cruciaal zijn om te bepalen of de sector zich kan aanpassen en nieuwe kansen kan benutten.
Zal de Vlaamse kustvisserij erin slagen om zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden en een duurzame toekomst op te bouwen? De tijd zal het leren, maar één ding is zeker: er zullen belangrijke inspanningen nodig zijn van alle betrokken partijen om deze uitdaging het hoofd te bieden en een veerkrachtige sector te creëren die kan blijven bloeien ondanks de vele obstakels.
