De coronacrisis zorgt voor een herontdekking van lokale voeding en lokale landbouwproducten. Nooit trokken zoveel Vlamingen naar de boer om de hoek voor hun inkopen. Ook de boeren hebben de meerwaarde van lokaal verkopen (her)ontdekt. Uit een bevraging van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) gaf bijna 7 op de 10 van de producenten aan een hogere omzet te hebben en meer dan 8 op de 10 zegt nu meer nieuwe klanten te hebben dan normaal. In het begin van de crisis steeg de omzet in de korte keten met bijna 30%. Ook nadien bleef het aantal bezoekers op een hoger peil.
Minister Crevits wil het momentum aangrijpen om van deze positieve trend een duurzame evolutie te maken. Onder de werktitel ‘Lekker Vlaams’ zal ze met alle partners de handen in elkaar slaan om het belang van een breed lokaal aanbod van land- en tuinbouwproducten te onderstrepen en het Vlaams chauvinisme van onze consumenten een boost te geven. De boeren die zich willen richten op rechtstreekse verkoop, zullen geholpen worden met de ontwikkeling van doordachte businessmodellen en logistieke struikelblokken worden aangepakt en weggewerkt.
Zomer van de Korte Keten
Een week van de korte keten met drukbezochte activiteiten en evenementen zat er dit jaar niet in door de coronacrisis. In de plaats komt er een heuse Zomer van de Korte Keten. De hele zomer lang, tot eind september, zetten we de lokale boer en zijn of haar producten in de kijker in Vlaanderen. Er zijn smulfietstochten, rondleidingen bij wijnboeren, workshops en heel wat degustaties. Zo wil Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits samen met VLAM de Vlaamse consument vertrouwder maken met de verschillende vormen van rechtstreekse verkoop om op die manier voor een fijne belevenis te zorgen met lekkere en lokale producten.
Cijfers voor 2020 zijn er nog niet, maar in 2019 bedroeg de omzet van rechtstreekse verkoop op de hoeve of boerenmarkt 70 miljoen euro. Eén op de vijf Vlamingen kocht op de hoeve of markt en deed dit gemiddeld 9 keer per jaar. De grootste omzetmakers zijn groenten en fruit (35%), gevolgd door vlees (22%), aardappelen (14%), zuivel (11%) en bloemen en planten (6%). De Korte Keten is er in vele vormen. De meest gekende zijn de hoevewinkels en boerenmarkten, maar de korte keten omvat ook de automaten op de hoeve, buurderijen (Boeren & Buren), groenteabonnementen, zelfpluktuinen,…
Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits: “De landbouwsector heeft tijdens de crisis een enorme weerbaarheid én creativiteit getoond. Dat blijkt uit het succes van de korte keten de voorbije maanden. Velen hebben de voordelen van het kopen van lokale, kraakverse en lekkere producten ontdekt. We grijpen dit moment aan onder de werktitel Lekker Vlaams om nieuwe duurzame initiatieven te nemen rond lokale voeding. Net zoals de Fransen hun ‘produits du terroir’ hebben, moet er in Vlaanderen ook een soortgelijk chauvinisme ontstaan over onze lekkere Vlaamse producten, recht van ’t veld.”
De consument wordt steeds veeleisender en wil weten waar zijn stukje malse biefstuk vandaan komt. Dat hadden Kurt en Annelies al vroeg begrepen. Ze hadden de ruimte én de kennis om kwalitatief vlees van eigen kweek aan de man te brengen in hun hoeveslagerij. De korte keten in de praktijk gebracht.
Kurt en Annelies van Hoeveslagerij Burggraeve wonen samen in onze deelgemeente Ramskapelle met hun kinderen Gilles (14) en Julie (11) op de hoeve die ze zestien jaar geleden van Kurts ouders overnamen, een gemengd bedrijf met varkens, rundvee en akkerbouw. Zei zijn het levende bewijs dat de korte keten werkt! De keuze om met een hoeveslagerij te beginnen, werd ingegeven door drie overwegingen: ze wilden minder afhankelijk zijn van de prijzen voor rundsvlees, Annelies wilde iets doen met de kennis die ze tijdens acht jaar op de Hotel- en Toerismeschool Spermalie had opgedaan en Kurt had ook voor slager geleerd. Een keuze die ze zich nog geen seconde beklaagd hebben, ook al is het hard werken.
KLANT IS WELKOM
Die beslissing heeft een dubbel voordeel, bevestigt Kurt: “We krijgen meer waarde voor onze eigen runderen en ook voor de klanten zijn er alleen maar voordelen. We hebben er enorm veel voldoening van dat we ons eigen product afwerken tot op het laatste moment, waarna de mensen er genot van hebben.”
Annelies: “We zijn gestart in een kleine winkel. Een tiental jaar geleden hebben we onze nieuwe winkel gebouwd over de bestaande winkel, zodat we maar twee weken moesten sluiten. De werkplaats en de winkel zijn nu groter en met de ervaring die we toen al hadden, hebben we ook de winkel handiger kunnen inrichten. We wisten waarop we moesten letten.”
De winkel draait goed en Kurt en Annelies hebben dan ook de handen vol met hun boerderij en slagerij. Maar de rechtstreekse dialoog met de klanten geeft hen energie. Kurt: “We krijgen enorm veel voldoening en appreciatie van de mensen. Ook de restauratie van de hoeve appreciëren ze. De klanten zeggen ons dat het gezellig is om te komen winkelen. Als ze zin hebben, mogen ze de dieren ook eens zien. We hebben al twee of drie keer een opendeurdag gehouden. En we ontvangen ook groepen via een organisatie die teambuildings organiseert, voor mensen die op een bureau zitten en eigenlijk niets van de landbouw kennen.”
Annelies vult aan: “We bieden hen dan een kleine degustatie aan met originele en artisanale charcuterie en een hapje en een drankje.”
KOEIEN SCHEREN
Het mag duidelijk zijn, Kurt en Annelies leggen hun klanten graag in de watten. En dat geldt ook – en misschien zelfs nog meer – voor hun dieren. Zo laten ze hun koeien in de zomermaanden zoveel mogelijk op de weide. Kurt: “Bij het binnenkomen in de stal na de zomer, scheren we alle dieren, zoals een schaap, en wassen we ze om ervoor te zorgen dat er geen parasieten meer aanwezig zijn. De koeien zelf vinden deze wellnessbehandeling zalig. De stalboxen waarin onze koeien verblijven, zijn ruimer dan de standaard. Zo blijven ze properder en zitten ze beter in hun vel. We strooien ook overvloedig stro. We willen dat de dieren het hier zo goed mogelijk hebben.”
Als slager merkt Kurt trouwens meteen het verschil tussen een koe die goed verzorgd werd en een koe die super goed verzorgd werd.
STAP VOOR STAP DUURZAMER
Klantvriendelijkheid en dierenwelzijn zijn twee pijlers van hoe Kurt en Annelies werken. Een steentje bijdragen aan een beter milieu, is de derde pijler. Kurt: “We hebben zonnepanelen geplaatst omdat we enorm veel elektriciteit nodig hebben in onze slagerij, met die frigo’s en airco. We hebben dus 55.000 kilowattpiek aan zonnepanelen. We hebben ook meegedaan aan de campagne tegen zwerfvuil. Daar hebben we zakken van besteld en als de mensen die zakjes dan zien, herkennen ze dat. We krijgen daar veel respons op.” Annelies: “In de winkel hebben we ook voor ledverlichting gekozen en in de rest van het bedrijf schakelen we zoveel mogelijk over op led. Telkens als we vernieuwen, kiezen we voor led.” Kurt: “We hebben altijd stap voor stap gewerkt. We hebben ons niet tot over de oren in de schulden gestoken, maar hebben stap voor stap vernieuwd.”
GESLOTEN CIRCUIT
Dat duurzame streven komt ook tot uiting in de akkerbouwactiviteiten. Kurt: “Ik streef er zoveel mogelijk naar om m’n runderen mijn eigen voeder te geven. Ik heb gras en maïs en van mijn suikerbieten laat ik de pulp terugkomen. Anders is dat een restproduct, maar ik gebruik het voor m’n runderen. We werken zoveel mogelijk met een gesloten circuit. Al krijgen de dieren ook een beetje krachtvoeder bij, want je kan niet zonder.”
Om de bodem van de akkers zoveel mogelijk te vrijwaren, zaait Kurt met brede banden, zodat de bodem niet teveel verdicht wordt en luchtig blijft. Bemesten gebeurt met GPS en drift-reducerende doppen, zodat er zo nauwkeurig mogelijk bemest wordt. En ook al zijn bodemanalyses verplicht, zelfs zonder verplichting zou Kurt ze gebruiken: “Die analyses zijn heel interessant om te weten wat er in de grond zit en om te vermijden dat je overbemest.”
